Η ιδέα του παρόντος κειμένου προέκυψε κατά την ακρόαση της Εκτελεστικής Διευθύντριας της Ένωσης των Παιχτών του ΝΒΑ (NBPA – National Basketball Players Association), Michele Roberts, να μιλάει στο podcast του παίχτη των Sixers, J.J. Redick, στο The Ringer, την 1η Iουνίου 2018. Σε αρκετά σημεία της συγκεκριμένης συνέντευξης η Roberts επανέλαβε την αγαπημένη φράση, τόσο της Λίγκας, όσο και της χώρας των Η.Π.Α. γενικότερα, “this is an open market league”. Κατά πόσο, όμως, αυτό ισχύει αλήθεια;
Ας ξεκινήσουμε από τα πολύ βασικά. Τι είναι “open market”, μια “ανοιχτή αγορά”; Ως τέτοια μια οικονομία ορίζεται όταν λειτουργεί χωρίς περιορισμούς στη δραστηριότητά της, δηλαδή χωρίς δασμούς, φόρους, απαιτήσεις αδειοδοτήσεων, ειδικά πλεονεκτήματα συγκεκριμένων χρηστών, συνδικαλιστικούς φορείς, αλλά και κάθε άλλο θεσμικό περιορισμό που εμποδίζει την ελεύθερη, απρόσκοπτη, αυτόνομη λειτουργεία της “αγοράς”. Στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει. Μπορεί να υπάρχουν εμπόδια ανταγωνισμού στη συμμετοχή κάποιου σε μια ελεύθερη αγορά, αλλά δεν μπορούν να υπάρχουν θεσμικά εμπόδια στη συμμετοχή του1).
Και με αυτόν τον ορισμό της “ελεύθερης αγοράς”, κατά πόσο το ΝΒΑ είναι μια “open market” Λίγκα; Μήπως, ακριβώς αντίθετα, φέρει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που κάθε μοντέλο “ελεύθερης αγοράς” αντιτίθεται; Μήπως είναι πιο κοντά στα πρότυπα μιας “centrally planned economy”;
Ας δούμε αρχικά κάπως αναλυτικότερα τα χαρακτηριστικά της Λίγκας πριν βάλουμε “ταμπέλες”.
Βασικές Λειτουργείες της Λίγκας
Κεντρικά Καθορισμένος Αριθμός Ανταγωνιστών
Από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά μιας “ελεύθερης αγοράς” είναι η απουσία οποιουδήποτε θεσμικού περιορισμού στις εταιρείες που μπορούν να ανταγωνίζονται στον κλάδο. Ακριβώς αντίθετα, το ΝΒΑ είναι μια αυστηρά κλειστή Λίγκα. Ο αριθμός των “ανταγωνιστών” είναι κεντρικά προσδιορισμένος και μπορεί να διαφοροποιηθεί αποκλειστικά από την κεντρική διαχείριση.
Μάλιστα, για να εισέλθει κάποιος ανταγωνιστής στη Λίγκα, πρέπει να πληρώσει τους ήδη υπάρχοντες ιδιοκτήτες ομάδων. Συγκεκριμένα, κάθε ομάδα που προστίθεται στη Λίγκα μοιράζει την τιμή εισόδου στις ομάδες που συμμετέχουν ήδη, σαν προκαταβολική αποζημίωση για το μερίδιο των εσόδων που θα λαμβάνει εφ εξής σε βάρος τους. Μα και πέρα από το οικονομικό σκέλος, η κάθε καινούρια ομάδα για να πρωτοσχηματιστεί διαλέγει παίχτες από τα rosters των υπόλοιπων ομάδων2).
Μάλιστα, το ακόμα εντυπωσιακότερο σε σχέση με τις “ελεύθερες αγορές”, είναι πως στο ΝΒΑ δεν μπορούν να γίνουν επιθετικές εξαγορές, συγχωνεύσεις, πολλω δε μάλλον να κλείσει ένα franchise λόγω κακής διαχείρισης ή σωρευμένων οικονομικών ζημιών. Αν μια ομάδα είναι -από αντικειμενικές συνθήκες και όχι ίδια λάθη- ζημιογόνα, η Λίγκα θα την μεταφέρει σε άλλη πόλη, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις, όπως αυτή των Hornets, θα αναλάβει η ίδια τη διοίκηση της ομάδας για κάποιο διάστημα.
Διαβάστε περισσότερα στο theballhog.net
